Tesk’ten pandemi sürecinde Cumhurbaşkanlığına üçüncü mektup

Tüm dünyada ve ülkemizde etkili olan Covid-19 Pandemi döneminde korona virüsten en fazla etkilenen kesim olan esnaf ve sanatkarlar camiası adına Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) tarafından Cumhurbaşkanlığı’na üçüncü talep mektubu iletildi.

İki milyonu aşkın esnaf ve sanatkarlar camiası adına pandemi süreci boyunca Cumhurbaşkanlığına daha önce iki kez talep mektubu ilettiklerini belirten TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Dünya Sağlık Örgütü tarafından Pandemi olarak ilan edilen, Yeni Tip Corona Virüs (Covid-19) salgını, birçok ülkede ciddi sağlık sorunlarına neden olmuş, ülkemizde de başarılı bir sağlık programı ve uygulaması gerçekleştirilmiş olmasına rağmen, hem sağlık açısından ve hem de ekonomik açıdan önemli kayıpların yaşanmasına yol açmıştır. Özellikle küçük ölçekli esnaf ve sanatkâr işletmeleri, bu süreçte ekonomik anlamda ciddi zararlar görmüş ve birçoğu işyerlerini kapatmak zorunda kalmıştır. Bu süreçte hükümetimizce pek çok olumlu ekonomik tedbirler öngörülerek ve hayata geçirilerek, esnafımız bir ölçüde rahatlatılmış olmakla birlikte, aşağıda maddeler halinde arz ettiğimiz hususlarla ilgili sorunlarımız halen devam etmektedir;

1) Hükumetçe alınan finansal iyileştirmeler çerçevesinde, vadesi gelen Esnaf Kredi ve Kefalet Kooperatifleri aracılığıyla esnaf ve sanatkârlarımıza kullandırılmış olan kredilerin, geri ödeme tarihlerinin faizleri hazinece karşılanmak kaydıyla, bir kez daha 3 ay süre ile yeniden ötelenmeli.

2 )Pandemiden en çok zarar gören esnaf ve sanatkârlarımız ile yanlarında çalışanların ödeyecekleri Sosyal Güvenlik Primleri, pandemi nedeniyle yaşanan gelir ve ciro kayıpları dikkate alınarak, 01 Temmuz 2020 tarihinden başlamak üzere, 2020 yılı sonuna kadar devlet tarafından karşılanmalı.

3) Kanunen işyerinin sahibi tarafından ödenmesi gerektiği halde, piyasadaki uygulama nedeniyle esnaf ve sanatkârlarımızca ödenen işyeri kira stopajı uygulamasına son verilmeli.

4) Pandemi devam ettiği sürece, temel gıda maddeleri ile temizlik ürünlerinden Katma Değer Vergisi (KDV) alınmamalı ya da Katma Değer Vergisi oranı yüzde 1’e indirilmeli.

5) Kamu kurum ve kuruluşları ile belediyelerin ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin, esnaf ve sanatkârlara rakip olacak şekilde ticaret yapmalarının ve gıda ve ihtiyaç maddeleri ile tüketim maddelerini satışa sunan işyerleri açmaları önlenmeli.

6) Vergi ve Esnaf Sicil kaydı bulunan ve fiilen son üç yıl içinde işyeri açık olan esnaf ve sanatkârlara doğrudan nakit desteği sağlanmalı.

7) Esnaf ve sanatkârların 2020 yılı Mart ayından yıl sonuna kadar olan vergi ve sosyal güvenlik primi borçlarına, 2021 yılı Ocak ayından başlamak ve gecikme zammı ve faizi alınmamak kaydı ile 36 ayda geri ödenmek üzere yeni bir yapılandırma getirilmeli.

8) Kahvehanelerin açılışına 01 Haziran 2020 tarihinden geçerli olmak üzere izin verilmiştir. Bu meslek grubunda faaliyet gösteren meslektaşlarımız, kapalı kaldıkları süre içerisinde geçim ve ekmek derdine düşmüşlerdir. Ancak, belirtilen tarihte sınırlı bir açılış izni verilmiş, kahvehanelerde oynanan oyunlar serbest bırakılmamıştır. Kahvehanelerde tavla, iskambil, okey, domino gibi basit oyunlar oynanmasına rağmen, bunlara serbestlik tanınmamış olması nedeniyle, kahvehane sahibi meslek mensuplarımızın geçim ve ekmek derdi devam etmektedir. Bu meslek mensuplarımızın geçimine destek olunması amacıyla, kahvehanelerde gereken hijyen tedbirleri ve Covid-19 önlemleri alınmak kaydıyla oyunların serbest bırakılmalı.

9) İl içinde faaliyet gösteren ve D-4 Yetki Belgesine sahip olan araçlardaki yüzde 50 oranında yolcu taşıyabilme uygulaması kaldırılmalı. Bununla birlikte okul servis araçlarındaki yüzde 50 yolcu taşıma uygulamasının iptal edilerek tam kapasite ile çalışmalarının önünün açılmalı. Turizm bölgelerinde çalışan 9 koltuklu taksilerin 3 yolcudan fazla taşımaması şeklindeki uygulama kaldırılarak yolcu kapasitesi yüzde 50’ye yükseltilmeli. İl içinde taksi dolmuş olarak faaliyet gösteren araçların, araç ruhsatlarında belirtilen sayıda yolcu taşıyabilmeleri mümkün kılınmalı. Ayrıca D-4 Yetki Belgesi ile 100 km’ye kadar şehirlerarası yolcu taşımacılığında kullanılan araçların koltuk kapasitesi kadar yolcu alabilmeleri sağlanmalı.

10) Gece saat 22.00 ila sabah 06.00 saatleri arasında alkollü içki satışı yapılması halinde uygulanan azami 51.600.-TL tutarındaki idari para cezasının hazırlanan yeni bir kanun teklif ile 65.000.-TL’den azami 320.000.-TL’ye çıkarılmak istenmesi, tütün ve alkol ürünü satan esnafımız için en büyük darbe ve hatta yıkım olacaktır. Küçük bir büfe, bayii ya da marketin işletme sermayesinin tamamı bile bu cezayı ödemeye yetmeyecektir. Adil olmayan ve orantısız bulunan söz konusu idari para cezası, tütün ve alkol ürünü satan esnaflarımızı, bu kadar da olmaz artık noktasına getirmiştir. Ayrıca, söz konusu düzenlemenin bu haliyle yasalaşması, kayıt dışılığın artmasına yol açacak, sahte alkollü içki yapımını ve tüketimini artıracak ve böylece Devletimizin de vergi ve gelir kaybına yol açacaktır. Açıklanan nedenlerle, kanun teklifinden bu maddenin çıkarılmalı.

11) Kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanından hizmet alma yükümlülüğü 1 Temmuz 2020 tarihinde başlayacaktır. SGK verilerine göre, işyerlerinin çoğunluğunun mikro ölçekli işletmeler olduğu ve büyük çoğunluğunun sermayesinden ziyade bedeniyle çalışan esnaf ve sanatkarlara ait olduğu dikkate alındığında, 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta er alan esnaf ve sanatkarlara ait işletmeleri, pandemi süreci de göz önünde bulundurulduğunda, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanından hizmet alma yükümlülüğünü yerine getirmekte oldukça zorlanacak ve bu yükümlülüğe uymaması halinde uygulanacak idari para cezaları yüksek tutarlara ulaşacak ve zaten zor ayakta duran esnaf ve sanatkarlarımızın ticari faaliyetini tamamen sona erdirmesine sebep olabilecektir Bu yükümlülük 1 yıl daha uzatılarak 1 Temmuz 2021’e ertelenmeli.