TÜRK-İŞ Eylül 2021 Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması Yayınlandı

Dört kişilik ailenin açlık sınırı tutarı: aylık 3.049 TL, günlük 102 TL. Bekar bir çalışanın aylık yaşam maliyeti tutarı 3.709 tl. Mutfak enflasyonu aylık yüzde 4,18; oniki aylık yüzde 24,56 oranında arttı. Dört kişilik ailenin yoksulluk sınırı için 3,5 asgari ücret gerekiyor…

Gündemin temel konusu enflasyon, özellikle gıdada yüksek seyreden fiyat artışları olmaya devam ediyor. Enflasyondaki artış -yetersiz gelir nedeniyle- geçim şartlarının giderek ağırlaşmasına neden oluyor. Dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı), yürürlükteki asgari ücretin üstündedir. Durum böyle iken, gelirlerin ve de çalışanların temel ve ortalama ücreti haline gelen asgari ücretin enflasyon oranı veya biraz üzerinde artış göstermesi, mevcut yoksulluğun süregelmesi anlamındadır.

Açlık ve Yoksulluk Sınırı

TÜRK-İŞ tarafından 34 yıldan bu yana her ay düzenli olarak yapılan, bu alanda öncü ve diğer çalışmalara örnek olan “Açlık ve Yoksulluk Sınırı” araştırması, ülkemizdeki “geçim şartlarını” ortaya koyan önemli bir çalışma olmaya devam etmektedir. Hesaplanan tutarlar ücret düzeyi olmayıp, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün çeşitli raporlarında da yer alan “insana yakışır yaşam koşulları” için yapılması gereken, diğer bir ifadeyle haneye girmesi gereken en düşük geliri ortaya koymaktadır.  

TÜRK-İŞ Araştırmasının Eylül 2021 ayı sonucuna göre;

• Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 3.049 TL, 
• Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 9.931,59 TL,
• Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 3.709,23 TL olmuştur.  

Halen yürürlükte olan aylık net 2.825,90 TL asgari ücret yine açlık sınırının altındadır. Aradaki fark bu ay 224 TL’ye yükselmiştir. Öte yandan net asgari ücret ile bir kişinin yaşam maliyeti olarak hesaplanan olan 3.709 TL arasındaki fark, elde edilen gelir ile yapılmak gereken harcama nedeniyle karşı karşıya kalınan geçim şartlarının ağırlığını ortaya koymaktadır. Bu ay itibariyle, üç buçuk asgari ücret ancak bir asgari yaşama yetmektedir. Öncelikle yapılması gereken, en düşük geçim maliyetini karşılayacak ücret geliri seviyesini yakalamak ve satın alma gücünü bu seviyede koruyarak refah artışından pay vermektir.    

Dört kişilik bir ailenin sadece gıda harcaması (mutfak masrafı) geçen aya göre 122 TL, yılbaşına göre 459 TL ve geçen yıla göre 601 TL artmıştır. Yapılması gereken toplam harcama tutarı (aile bütçesi) ise aylık 398 TL, dokuz aylık 1.495 TL ve yıllık 1.959 TL tutarında artmıştır.

Mutfak Enflasyonu – Gıda Harcamasındaki Değişim

TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim Eylül 2021  itibariyle şu şekilde gelişmiştir:    

• Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 4,18 oranında artış gösterdi.                        
• Yılın ilk dokuz ayı itibariylefiyatlardaki artışyüzde 17,72 oranında gerçekleşti.                         
• Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 24,56 oldu.         
• Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 19,58 olarak hesaplandı.

TÜRK-İŞ ile TÜİK tarafından hesaplanan gıda fiyatları endeksindeki değişim, TÜİK Tüketici Fiyatları Endeksiyle birlikte aşağıda yer almaktadır. Son aylarda giderek artan gıda fiyatları genel tüketici endeksinin üzerinde seyir izlemektedir.  

Gıda Endeksinde Son 12 Aylık % Değişim

Harcama Grupları İtibariyle Değişim

TÜRK-İŞ hesaplamasına temel alınan gıda ürünlerinin, doğrudan piyasadan derlenen fiyatlarında Eylül 2021 itibariyle gözlenen değişim harcama grupları itibariyle şu şekilde olmuştur:

• Süt, yoğurt, peynir grubunda; geçtiğimiz aylarda fiyatı artan bu ürünlerde şimdilik -nispi istikrar- vardı. Etikette fiyatı aynı gözüken farklı peynir çeşitlerinin paket gramajı 700-800-900 gram olunca kilogram fiyatı farklılık gösteriyor. Yoğurtta da görülen bu farklılık, henüz süte yansımadı. Süt halen 1 litrelik paketlerde satılıyor.           
• Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; et fiyatı genelde aynı kaldı. Ancak bazı marketlerde -aldıklarını ileri sürdükleri talimat gereği- son hafta indirim dikkati çekti. Tavuk fiyatı aynı kaldı. Sakatat (ciğer, böbrek, yürek) ürünlerinden ciğerin fiyatı neredeyse kuşbaşı etin kilogram fiyatını geçti. Kuzu ciğerin kilosu 90 TL oldu. Av sezonunun açılmasıyla balık fiyatı ilk hafta yüksek oldu ve fakat ilerleyen haftalarda biraz geriledi. Ancak geçen yıla göre tezgâhlarda yine yüksek düzeyde satılıyor. Bu arada hesaplamaya dâhil edilmeyen lüferin 150 TL, ithal somonunun 120 TL kilogram fiyatıyla satıldığını belirtmek gerekiyor Yumurta fiyatındaki artış bu ay da devam etti. Bakliyat ürünleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatlarındaki artış bu ay da devam etti.         
• Yaş sebze-meyve fiyatları, mutfak harcamasını olumsuz etkileyen önemli unsur oldu. Marketteki fiyatlar bir yana pazardaki fiyatlar “el ve cep yakmaya” devam etti. Hesaplamada, fiyatı nispeten yüksek bamya, börülce, , çilek, yemiş, hünnap gibi ürünler dışarıda tutulmasına rağmen ortalama meyve-sebze kilogram fiyatı bu ay 8,28 TL’ye yükseldi (geçen ay 7,50 TL). Ortalama sebze kilogram fiyatı bu ay 8,00 TL’ye yükselirken (geçen ay 6,67 TL) ortalama kilogram meyve fiyatı da 8,70 TL (geçen ay 8,64 TL) oldu.   

Bu ay, 15 sebze ve 10 meyve olmak üzere toplamda temel 25 üründeki fiyat değişimi hesaplamada dikkate alındı. Ürünlerin tek tek ağırlığı yerine harcama sepetindeki meyve-sebzenin toplam miktarından hareket edildi.

• Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; yoksul sofrasının önemli gıda maddesi ekmek fiyatı değişmedi. Pirinç ile un fiyatı da aynı kalırken, irmik ve bulgur fiyatı arttı.       
• Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı, margarin ve ayçiçek yağı fiyatı değişmedi, zeytinyağı fiyatı arttı. Siyah ve yeşil zeytin fiyatı bu ay yine arttı. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünlerinden fındık fiyatı biraz geriledi, diğerleri değişmedi. Baharat ürünleri (kimyon, nane, karabiber vb.) fiyatı aynı kaldı. Aynı şekilde çay ve ıhlamur fiyatı da değişmedi. Bal, şeker, tuz, reçel ve salça fiyatı da aynı kaldı, pekmez biraz arttı.          

TÜRK-İŞ Rapor Açıklaması

Konfederasyonumuzca hesaplanan tutarlar ücret düzeyi olmayıp haneye girmesi gereken toplam gelir miktarıdır. Ancak hanede çalışan sayısının sınırlı ve fakat ele geçen ücretin yetersiz olduğu durumlarda, elde edilen gelir birden fazla kişinin geçimini karşılayamamakta, kişi başına “insanca geçim için” yapılması gereken harcama tutarı yetersiz kalmaktadır. 

TÜRK-İŞ’in bu araştırması alanında ilktir. Daha sonra bu alanda yapılan benzeri çalışmalara da örnek olmuştur / olmaktadır.

“Açlık ve Yoksulluk Sınırı” çalışmasında hesaplamaya temel alınan gıda maddelerinin fiyatları, Konfederasyonumuzca piyasadan, market ve semt pazarları sürekli ve düzenli dolaşılarak doğrudan tespit edilmektedir. Benzeri yapılan çalışmalar gibi, TÜİK tarafından derlenen fiyat verileri kullanılmamakta, ancak gelişmeleri değerlendirmek ve kıyaslama yapmak için sonradan izlenerek kıyaslama yapılmaktadır. Çalışma bu niteliğiyle bağımsızdır.

Konfederasyonumuz her ayın son haftasında ve TÜİK açıklamasından yaklaşık bir hafta önce hesaplama sonuçlarını kamuoyuna açıklamaktadır ve bu yönüyle, tüketici fiyatlarındaki artış eğilimini yansıtan “öncü gösterge” niteliğini de taşımaktadır.

Kredi Kartı Borcu Dondurma ve Taksitlendirme nasıl yapılır? Ticari kredi kartı nedir? Kobi kart başvurusu nasıl yapılır? Son kullanma tarihi geçmiş kredi kartı kullanılır mı? Cevabı için ilgili konumuzu okuyabilirsiniz.