Uzaktan Çalışmada “Rıza” Yoksa Tazminat Kapıda!

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı esnek ve uzaktan çalışma modellerine yönelik yeni mevzuat üzerinde çalışmalarını sürdürüyor. Hukukçular, uygulamada çalışanın da işverenin de hak ve yükümlülüklerini hala tam olarak bilmediğini, bu çalışma ile gri alanlara açıklık getirilmesi gerektiğini belirtiyor. Avukat Seda Yılmaz, yürürlükteki düzenleme gereği işverenin uzaktan çalışmaya geçiş veya ofis ortamına dönüş gibi esaslı düzen değişikliklerinde çalışandan muvafakatname alması gerektiğini söyledi. Yılmaz, aksi takdirde çalışanların iş sözleşmesini haklı sebeple feshedilebileceğini ve tazminat talep edebileceğini belirtti. 

COVID-19 pandemisi süreciyle yaygınlaşmaya başlayan uzaktan çalışma, günümüzde özellikle genç neslin favori çalışma biçimi haline geldi. Ancak işverenin uzaktan çalışma talebini kabul etmek zorunda olup olmadığı, uzaktan veya ofisten çalışma modellerini nasıl bir yöntemle değiştirmesi gerektiği gibi konularda uyuşmazlıklar da yaşanıyor. Evde çalışırken meydana gelen kazalardan hangilerinin iş kazası sayılacağı, yine tartışılan başlıklar arasında yer alıyor.  

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Avukat Seda Yılmaz, uzaktan çalışma ile ilgili detayların, 2021 yılında Uzaktan Çalışma Yönetmeliği ile yürürlüğe girdiğini hatırlattı. 

“Zorlayıcı Sebeplerde İşçinin Talebi ve Onayı Aranmıyor”

Uzaktan Çalışma Yönetmeliği’nin 14. maddesine göre iş ilişkisinin doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabileceğini belirten Yılmaz, “Aynı zamanda hâlihazırda iş yerinde çalışan işçinin sözleşmesi, işçinin ve işverenin anlaşması halinde, uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir. Uzaktan çalışma veya ofise dönüş talebi işçiden geliyorsa yazılı olarak yapılması gerekiyor. Ancak çalışma modeli değişikliği talebi işverenden geliyorsa ve İş Kanunu’nun 25. maddesinde belirtilen zorlayıcı nedenlerle iş yerinin tamamında veya bir bölümünde uygulanacaksa çalışanın talebi veya onayı aranmaz.” diye konuştu.

“Muvafakatname Alınmadan Yapılan Değişiklik Tazminata Sebep Olabilir”

Yılmaz, bu konuda asıl sorunun, işverenin herhangi bir zorlayıcı neden olmadan çalışma modelini değiştirmek istediğinde ortaya çıktığına dikkati çekerek, şunları kaydetti: 

“Bu durum, İş Kanunu’nun 22. maddesinde düzenlenmiş olan, personelin çalışma şartlarında esaslı değişiklik olarak sayılacaktır. Bu sebeple mutlaka çalışandan muvafakatname alınması gerekiyor. Aksi halde çalışan tarafından iş şartlarında esaslı değişiklik yapıldığı gerekçesiyle iş akdinin haklı sebeple feshedilmesi ve kıdem tazminatı talep edilmesi gibi sonuçları olabilir.” 

Evdeki Her Kaza İş Kazası Sayılmıyor

Mevcut mevzuata göre işyerinde veya işin yürütülmesi esnasında gerçekleşen kazaların iş kazası olarak tanımladığını vurgulayan Yılmaz, “Bu konuda uzaktan çalışma açısından yasal boşluk bulunuyor. Öğretide yer alan genel kabul, sigortalının yaptığı iş ile kaza arasında illiyet bağının bulunup bulunmadığının araştırılması gerektiği yönünde. Evden çalışan kişinin, işini bir süre bırakıp mutfakta yemek hazırlarken elini kesmesinin ya da bireysel nedenle ev içinde kavga etmesi sonucunda yaralanmasının, işle bağlantısının bulunmadığı açık olacaktır.”  bilgilerini paylaştı.

Yılmaz, Uzaktan Çalışma Yönetmeliği’nin detaylandırmadığı iş kazası, fazla mesai ve performans ölçme sistemi gibi başlıkların, Bakanlığın yeni çalışmasıyla düzenlenmesinin faydalı olacağını da sözlerine ekledi.