Borsa İstanbul’da Enerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerji Yatırımları

Borsa İstanbul’da işlem gören BIST 100 endeksi altında bulunan şirketler için finansal risklere karşı enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji yatırımlarının önemi giderek artmaktadır. Bu bağlamda, Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA) tarafından hazırlanan “Atıl Varlık Riski ve Fosil Yakıt Yatırımlarından Çekilme Eğilimi: BIST 100 Örneği” başlıklı rapor, fosil yakıtlardan çekilme eğilimini ve bunun Türkiye’deki sermaye piyasalarına olası etkilerini detaylı bir şekilde incelemektedir.

Çalışmada, BIST 100 Endeksi’nin karbon riskine maruz kalma oranı %11,3 olarak belirlenmiş olup, bu durum varlıkların gelecekte sermaye piyasalarından yeterli kaynak sağlayamama riskiyle karşı karşıya kalabileceğini göstermektedir. Rapor, dünya genelinde fosil yakıtlara dayalı piyasa değerlerinin, Londra, Sao Paulo, Moskova, Avustralya ve Toronto gibi büyük borsalarda %20 ila %30 arasında değiştiğini ortaya koymaktadır.

“BIST 100 Şirketlerinin ‘Net Sıfır 2053 Hedefi’ne İhtiyacı Var”

SEFiA’nın geçen yıl yayımladığı ‘İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Araştırması: BIST 30 Firmalarının Görünümü 2023’ raporuna atıfta bulunarak, bankacılık harici 26 şirket arasında 2022 yılında yüksek ve ciddi yüksek riskli şirket oranının %44, düşük riskli şirket oranının ise %8 olduğu, 2023 yılında ise bu oranların sırasıyla %38 ve %19’a düşerek belli bir iyileşme yaşandığını göstermektedir. Ancak, şirketlerin 2053 yılına yönelik ülke hedefini destekleyecek somut bir planlarının olmadığı dikkat çekmektedir. Bu 26 şirketten 16’sının net sıfır hedefi için belirlenmiş bir tarihi yokken, 15 şirketin karbon nötr olma konusunda herhangi bir hedef tarih vermediği görülmektedir. Ayrıca, bu şirketlerden 11’inin her iki hedef için de herhangi bir tarih belirlemediği tespit edilmiştir.

“Bankacılık Sektörünü Zayıflatabilir”

SEFiA Direktörü Bengisu Özenç, raporun değerlendirilmesinde Türkiye’deki finansal piyasalar ve kurumsal yatırımcıların iklim hedefleri ile karbonsuzlaşma eğilimleri çerçevesinde yaşanan finansal dönüşümden etkilenmesinin kaçınılmaz olduğunu vurgulamıştır. Özenç, “Eğer bu eğilimler yeterince izlenmez ve gerekli önlemler alınmazsa, temerrütler ve atıl varlık olasılığının Türk bankacılık sektörünü zayıflatması beklenmektedir. Sınırlı bir karbon bütçesinin yön verdiği yeni sanayi politikaları çerçevesinde ortaya çıkan finansal riskler, artık büyük işletmeler tarafından önemsenmeli ve dikkate alınmalıdır” şeklinde açıklamalarda bulunmuştur.